Kuipplanten: Verpotten, ontpotten, potgrond

Er zijn nogal wat soorten potten: sommige zijn zeer geschikt voor kuipplanten, sommige wat minder en sommige echt ongeschikt. Om met de laatste te beginnen: potten met een nauwe hals moet men kapot slaan om de planten te kunnen verpotten. Zwarte (plastic) potten zijn ongeschikt omdat ze in de zon veel te veel warmte opnemen waardoor de wortels kunnen verbranden. Potten die een rechthoekige verticale doorsnede hebben zijn minder geschikt omdat de planten zich met de wortels vastklemmen tegen de wand en moeilijk uit de pot zijn te krijgen. Houten kuipen tenslotte gaan alleen lang mee als het hout beschermd wordt of gebruikt wordt gemaakt van rotwerend hardhout. Blijven over: naar boven breder uitlopende plastic of gebakken potten. Dit zijn de ideale potten voor kuipplanten. De plastic potten hebben als voordeel dat ze nieuw tegen een stootje kunnen. Sommige -vooral de enkelwandige- kunnen echter onder invloed van UV-licht na enige jaren breekbaar worden. Plastic potten verdampen minder water, wat een voordeel is voor planten die van een vochtige of natte potgrond houden zoals Nerium oleander, maar een nadeel voor meer droogte minnende planten zoals vetplanten, citrussen e.d. Keramische potten zijn gevoelig voor beschadiging. Ze blijven wel lang mooi en worden eigenlijk alleen maar mooier met de jaren. Ze hebben wel de neiging om water uit de potgrond te laten verdampen tenzij ze zijn geglazuurd. Ook moderne vierkante kuipen waarvan je de zijkanten los kunt schroeven zijn zeer geschikt, vooral voor de grotere planten. Soms hebben grotere rode plastic potten handvatten wat het verplaatsen weer kan vergemakkelijken.

Verpotten

De beste tijd om planten te verpotten is in de winter of het vroege voorjaar, vlak voor of na het tijdstip dat de planten weer naar buiten gaan. Maar als je ziet dat een kuipplant het moeilijk heeft haal hem dan eens even uit zijn pot of kuip. Is de kluit helemaal doorworteld of zelfs omworteld dan is het de hoogste tijd om te verpotten. Zit de plant vast in de pot gebruik dan bijv. een takkenzaag om rondom door de kluit op een paar centimeter van de potrand de kluit tot onder aan toe 'door te zagen'. Als je daarna met bijv. een onkruid haak de buitenste wortels en potgrond uit de pot haalt kun je de plant op een gegeven moment uit de pot krijgen. Verwijder evt. rondom de kluit aanwezige wortels. Als je de buitenste wortels beschadigt zullen er na het oppotten snel weer (haar-)wortels door de nieuwe potgrond groeien waardoor de plant snel weer kan groeien. Als de plant terug gaat in dezelfde pot zorg dan dat 1/3 van de potkluit (aan de buitenzijde, maar vooral ook aan de onderkant) is verwijderd. Voor het oppotten gebruik je kuipplantenpotgrond of mediterrane kuipplantenpotgrond. Je kunt ook je eigen mengsel maken van bij voorbeeld: • 30% potgrond • 30% schorspotgrond (zorgt voor een luchtig mengsel) • 30% grof metselzand (zorgt voor de doorlatendheid en laat de plant stevig staan) • 10% klei/leem (geeft allerlei mineralen als plantenvoeding) Droogte minnende planten (succulenten) krijgen wat meer metselzand of fijn grind, vochtminnende (zoals oleanders) wat minder metselzand en evt. de schorspotgrond vervangen door cocospotgrond dat meer vocht vast houdt. Citrus kun je bijv. oppotten in 40% potgrond, 25% metselzand, 25% gecomposteerde boomschors en 10% klei/leem. Voeg ook wat biologische mest toe om het gebrek aan meststoffen in metselzand te compenseren. De echte vreters zoals bananen en brugmansia's krijgen extra kunstmest of biologische mest toegevoegd. Het oppotten omvat de navolgende stappen: • Controleer of de drainagegaten aanwezig en open zijn • Plaats een stuk anti-worteldoek over de drainagegaten om te voorkomen dat slakken en mieren van onderen in de pot komen • Plaats evt. scherven op grotere drainagegaten • Breng een laag van 2 tot 5 cm piepschuim-brokken of kleikorrels aan • Plaats een stuk anti-worteldoek dat groter is dan de pot op de brokken met de flappen omhoog; dit zorgt ervoor dat de potgrond niet naar beneden spoelt met het water geven en voorkomt zo dat de drainage gaten verstopt raken • Plaats voorzichtig wat grond • Plaats de plant en controleer of de kluit net een paar centimeter onder de rand van de pot blijft, zo nodig eerst meer grond in de pot doen; palmen en bananen die vaak door de wortels uit de pot worden gedrukt zo laag mogelijk in de pot plaatsen • Vervolgens de grond aanvullen en aandrukken waarbij een gietrand overblijft • De verpotte plant goed doorwateren • Zo nodig wordt de plant gesnoeid als er veel wortels zijn verwijderd, zo wordt het evenwicht tussen ondergrondse en bovengrondse delen weer hersteld • Als het sterk zonnig weer is de plant tot slot een paar dagen in de schaduw en de luwte plaatsen. Tot slot nog iets over uw net aangeschafte citrusplant. Helaas worden nog steeds citrussen door de kwekers in Zuid-Europa opgepot in klei. Klei houdt veel water vast wat vaak leidt tot wortelrot. Controleer daarom of uw nieuwe citrus in klei is opgepot. Is dat het geval haal dan de plant uit de pot en spoel de hele kluit uit net zolang tot dat alle klei tussen de wortels is verwijderd. Daarna wordt de citrus weer opgepot waarbij er uiteraard verse, goed doorlatende potgrond ook tussen de wortels wordt aangebracht. Daarna de pot goed doorwateren, tenzij de oude kluit (erg) nat was, wacht dan een dag of twee met het doorwateren van de pot. Twee planten recentelijk aangeschaft: links een grapefruit (Citrus x paradisi) rechts een bittersinaasappel (Citrus aurantium ‘Corrugato’) Links: de grapefruit heeft een kluit in potgrond Rechts: de bittersinaasappel heeft een kluit in harde klei De grapefruit kunnen we gelijk verpotten, de bittersinaasappel moeten we eerst bevrijden uit de harde klei-potgrond Nadat de buitenste laag droog was losgemaakt bleek de kweker de plan al een keer verpot te hebben. Op de derde foto zie je de keiharde klei-potgrond van de eerste pot. Zodra er droog niets meer verwijderd kan worden met water de klei nat maken en tussen de wortels vandaan ‘kneden’. Zorg dat alle klei verwijderd wordt! Het eindresultaat: links de direct verpotte grapefruit en rechts de geheel opnieuw opgepotte bittersinaasappel Vorige onderwerp Kuipplanten Volgende onderwerp .