Fruit: Physalis

Algemeen

Physalis is een geslacht uit de nachtschade familie, dat voorkomt in de gematigde en subtropische gebieden. Van de meer dan 100 soorten zijn er voor ons 4 van belang: • Physalis peruviana: ananaskers of Kaapse kruisbes, een struik waarvan de bessen vaak te koop zijn in de supermarkt; • Physalis alkekengi: de lampionplant, een winterharde vaste plant waarvan de lampionnetjes vaak worden gebruikt in bloemstukken; • Physalis philadelphica / ixocarpa: tomatillo, een éénjarige, de vruchten zijn een onmisbaar ingrediënt in de Mexicaanse keuken; • Physalis pubescens: aardbei-tomaat een éénjarige ‘kleine ananaskers’ of kleine tomatillo.

Physalis peruviana

CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1057679 - Von mw - von mir fotografiert --mw 11:03, 3. Dez 2004 (CET), CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=23986893 - By No machine-readable author provided. JuanseG~commonswiki assumed (based on copyright claims). - No machine-readable source provided. Own work assumed (based on copyright claims)., Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=442411 - By Emőke Dénes - kindly granted by the author, CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=19356197 Deze plant is meerjarig en kan worden opgekweekt als een kuipplant: na half mei naar buiten en vanaf half oktober binnen vorstvrij overwinteren. Zo nodig snoeien medio oktober. In het voorjaar dode punten verwijderen. De vruchten rijpen vrij laat af, zeker het eerste jaar. Wanneer de planten wat warmer overwinteren rijpen de eerste vruchten vanaf juli. De vruchten worden veelal vers gegeten, ook worden ze gebruikt als garnering. Door het hoge pectine gehalte zijn ze ook te verweren als jam. In hun jasje kunnen ze bij kamer temperatuur een maand bewaard worden.

Physalis alkekengi

Door TeunSpaans uit nl, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1938951 - Door TeunSpaans uit nl, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1938955 - Door Rasbak - Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5133032 - By Ocdp - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20220216 Physalis alkekengi wordt vaak als zaad aangeboden. De plant verspreid zich in de tuin middels een wortelstok en dient goed in toom te worden gehouden, anders wordt het een ware plaag. In de herfst kunnen de lampionnen geplukt worden. Als je ze laat hangen verteren de zachte delen van het lampionnetje en blijft het ragfijne kanten skelet over, met de rode (oneetbare) bes erin.

Physalis philadelphica / ixocarpa

De myself - Trabajo propio, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11911513 - By Horticulturalist RJ - Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=49204534 - Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=81763 De tomatillo wordt ook wel aangeduid als groene tomaat. Naast groene zijn er ook gele, zwarte en paarse varianten. Sommige kookboeken geven aan dat een onrijpe (groene) tomaat als vervanging van de tomatillo kan dienen, maar de smaak is echt heel anders. Tomatillo’s zijn rauw onsmakelijk, maar geven aan Mexicaanse gerechten een bijzonder accent. Recepten zijn te vinden op Smulweb en een (Engelstalig) Word- document op de website van Pari-daeza. Tomatillo’s het best vanaf februari binnen worden voorgezaaid en na half mei buiten worden uitgeplant. Als je wat vruchten laat liggen op de plaats waar ze zijn verbouwd vindt je meestal het volgende jaar daar weer nieuwe plantjes. Het worden behoorlijke struiken van ca. 1 m3. Deze sterk vertakkende plant kan het best in een grootmazige gazen kooi worden geplaatst. De takken zullen dan naar buiten groeien en door het gaas worden ondersteund. De vruchten kunnen worden geoogst als het jasje openscheurt. De vruchten kunnen ingevroren goed worden bewaard.

Physalis pubescens

https://ast.wikipedia.org/wiki/Ficheru:Gooseberry_flower.jpg Physalis pubescens of harige tomatillo komt oorspronkelijk uit Midden Zuid- en zuidelijk Noord-Amerika. Zaad van deze éénjarige wordt wel eens als Tomatillo-zaad verkocht. De vruchten zijn goed te gebruiken in de keuken, ze zijn wat minder zoet dan de grotere ananaskersen die vnl. vers gegeten worden. Als je ze één keer hebt verbouwd in de volle grond komen in de regel het jaar daarop nieuwe zaailingen op. Daarom worden ze in bepaalde regio’s aangeduid als onkruid. Ook deze soort kan worden voorgezaaid, maar ook direct in de volle grond. De planten worden ‘slechts’30 cm groot en behoeven geen ondersteuning. De vruchten vallen vanzelf van de plant zodra ze rijp zijn. Door het jasje worden ze enigszins beschermd, daarom behoeven de gevallen vruchten niet dagelijks te worden verzameld, maar is wekelijks voldoende.